مفاهیم موزه
مبدأ اسم موزه در یونان از روی معبدی که به موزه ها اختصاص داشته به
وجودآمد . موزه ها دختران ژوپیتر بودند که الهام بخش علم،ادبیات، هنر،
موسیقی، حجاری و …. محسوب می شدند . واژه میوز (muse ) معادل مناسبی در
فارسی ندارد و شاید بتوان آن را (روح هنر ) نامید.
تعریف موزه
همگان گشوده است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت می نماید . هدف موزه
ها تحقیق در مورد شواهد بر جای مانده انسان و محیط زیست او و گردآوری و حفظ
ایجاد ارتباط بین این آثار بویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی و
بهره وری معنوی است.
در حال حاضر ، موزه موسسه ای است که به گردآوری ، مطالعه و محفوظ داشتن
اشیاء نمایانگر طبیعت و بشر می پردازد تا آنها را به ظاهر آگاهی ، آموزش و
لذت ، پیش چشم همگان بگسترد . به امتیاز این تعریف ، واژه موزه نه تنها
موسسات حامل این نام را در بر می گیرد ، بلکه همچنین شامل نگارخانه های
هنری ، غیر تجاری ، تالارهای نمایش آثار نقاشی ، گنجینه های مذهبی و غیر
مذهبی ، برخی از ابنیه های تاریخی ، نمایشگاههای دائمی در هوای آزاد و …
نیز می شود .
نقش موزه ها
موزه بیش از هر چیز بازتابی است از انسان و فعالیت های او ، از محیط طبیعی ،
فرهنگی و اجتماعی ، موزه به زبان ویژه سخن می گوید که زبان شیء یا زبان «
چیز واقعی » است . بدین سان هم بیننده بی سواد اثر می نهد و هم بر بیننده
اشباع شده از برداشت های بصری ناشی از اشیاء .
اگر به تاریخ تحول موزه ها توجه نماییم در خواهیم یافت که موزه ها در طول تاریخ دارای سه نقش مهم بوده اند :
۱) نقش تفریحی
۲) نقش آموزشی
۳) نقش علمی
در شرایط کنونی نقش تفریحی موزه ها به مرور به نقش آموزشی و علمی تبدیل می
شود. در این میان نقش آموزشی موزه ها از اهمیت ویژه ای بر خوردار است تا
چندی قبل مفهومی که از شنیدن کلمه «موزه » در ذهن شنونده نقش می بست ،
عبارت از تجسم محیطی آرام و ساکت بود ، که در آن اشیاء رنگ باخته و کهنه
قرون و اعصار گذشته را در کنار هم گرد آورده اند و از آنها نگهداری و حفاظت
می کنند ، اما مفهوم واقعی موزه جز این است . درست است که حفاظت آثار
باستانی جزو وظایف منوزه هاست ، اما این تنها وظیفه آنها نیست .
موزه ها دریافته اند که تنها وظیفه جمع آوری و ثبت نگهداری آثار عتیقه و
اموال نفیس را ندارند ، بلکه وظیفه معرفی آنها را نیز بر عهده دارند. علاوه
بر این چون مسئولیت جلب و جذب مردم به عهده آنهاست ، بایستی برنامه های
آموزشی مختلفی متناسب با سن و آگاهی بازدید کنندگان ( با استفاده از کلیه
خدمات آموزشی ) تدارک ببیند . در ضمن به طور مستمر با سازمانهای علمی و
فرهنگی و آموزشی کشور جهت ارتقاء سطح بازدهی خود ، همکاری و هماهنگی لازم
را داشته باشند .
مبانی نظری موزه ها
vیک موزه باید با جامعه خود در بحث باشد و فراتر از آن بحثی به موقع را
مطرح کند موزه خوب همواره توجه را به سوی آنچه تماشای آن دشوار و حتی
دردناک است جلب می کند و روشنگر آگاهی اجتماعی است ، مورخ آینده است ، زرهی
در برابر تاریکی و نا امیدی است ، و پرسش آگاهی در تجلیل از تعالی انسان
است .موزه جایگاه نگهداری آثار و نشانه های فرهنگی و تمدن بشر و محل مطالعه
روند و تحول فرهنگ ها و در مجموع فرهنگ انسان است .موزه وسیله ای برای
نمایش شیء در چهارچوب مجموعه ها و نه اینکه اشیاء وسیله ای باشد برای نمایش
موزه موزه تنها وسیله ارتباط عینی نیست ، بلکه هدف اساسی آن القاء تأثیر
فرهنگی و هنری و ایجاد رابطه بصری از طریق برخورد مستقیم با اشیاء دو بعدی
به صورت رویایی یک جهته و با اشیاء سه بعدی از راه بر خورد چند جهته است .
در نهایت موزه یک مکان فرهنگی معرفی و آموزش است . شیء را به نمایش می
گذارد ، ارزش های آن را می نمایاند و از این گذر شیء بیننده را به شناخت می
رساند و آموزش می دهد ، او را آشنا و آگاه می کند .
استانداردها فضاهای طراحی موزه
