دانلود مبانی طراحی و برنامه فیزیکی معماری موزه مد و لباس
بخشی از مطلب
موزه نهادی نیست که بتوان تعدا بیشماری از آن را از روی یک نمونه واحد و
خاص ساخت. موزه موارد و عوامل مختلف زیر از خصوصیات متفاوتی برخوردار
هستند:
الف – اهمیت نسبی که هر موزه برای اهداف و سیاست های: مطالعه و مستند سازی، محافظت، آموزش، فرهنگ و غیره قایل می شود.
ب - ماهیت نظم یا نظم های اصلی پوشش داده شده در زمینه های مختلف هنر، علوم
انسانی، طبیعت و جهان، تکنولوژی و متعاقباً فرم های متفاوتی که ارایه می
شوند.
- ویژگی های معمارانه موزه برحسب اینکه در یک ساختمان جدید یا یک ساختمان
قدیمی باشد، در فضای باز یا در داخل بافت فشرده شهری باشد و غیره.
از اینرو تفاوت های بسیاری ما بین انواع موزه ها مانند: یک موزه هنری یا یک
موزه تکنولوژی پیشرفته وجود دارد، با توجه به وجود این تفاوت ها، معمولاً
طرح مسئله اشیا و مجموعه های موزه ارجحیت دارد. زیرا موزه تنها یک ساختمان
نیست بلکه مجموعه ای است که باید پاسخگوی تعداد زیادی عملکرد متنوع باشد،
عملکردهایی که موزه توسط آنها تعریف می شود. اینگونه عملکرد ها همانطور که
به تفصیل به آنها اشاره شد، از گردآوری و ایجاد مجموعه های موزه شروع شده و
از طریق سازماندهی و استقرار مناسب آنها به شکل نهایی موزه منجر می شود.
در این شرایط برنامه ریزی و طراحی موزه ها عملاً فرآیندی است که طیف وسیعی
از مشکلات و مسائل ساده تا پیچیده را در بر می گیرد.
در فرآیند برنامه ریزی و طراحی موزه ها، روش هایی که بکار گرفته می شوند،
طبعاً بدلیل خصوصیات متنوع بسیار متفاوت می باشند. از جمله، روش هایی که
مبتنی بر تجربه بوده و یا روش هایی که بسیار خشک، غیرقابل انعطاف و بر
مبنای ریاضیات محض قرار دارند. نکته مهم در اینجا آن است که این روش ها علی
رغم تفاوت هایی که بین آنها وجود دارد تابع روند زیر هستند:
الف- شناخت و تعریف مسئله و تعیین اهداف مورد نیاز.
ب – گردآوری اطلاعات
ج – تحلیل نیازها و اطلاعات گردآوری شده
د - دستیابی به اندیشه ها و راه حل های مختلف
ه - ترکیب یا پیوند ایده ها به منظور ایجاد طرح های کاملتر
و - ارزیابی و آزمایش روش های مختلف برنامه ریزی و طراحی که پاسخگوی نیازها به گونه ای بهتر باشد.
بنابراین برنامه ریزی و طراحی موزه، روند پیگیر و پرزحمت است که دائماً
دارای اثر متقابل در مقاطع برنامه ریزی و طراحی است. به عبارت دیگر برنامه
موزه ها پیوسته بخش جدا ناپذیر طراحی آنها را تشکیل می دهد. از اینرو بسیار
مهم است که برنامه به گونه ای هدف دار، قابل تصور و جامع تدوین شود.
3-3-1 ضوابط و رهنمودهای برنامه ریزی فیزیکی:
تدوین برنامه فیزیکی موزه ها با توجه به ضرورت و دسته بندی فضاهای آنها
برحسب خصوصیات عملکردی، میزان عمومیت یا ویژگی فعالیت ها و وسایل و تجهیزات
مورد استفاده انجام شده است. از این جهات فضاهای موزه به سه دسته تقسیم
شده اند: فضاهای عملیاتی موزه، فضاهای عمومی، و فضاهای پشتیبانی.
3-3-1-1 فضاهای عملیاتی موزه :
آن دسته از فضاهایی که اختصاص به فعالیت کارکنانی داردکه ارتباط مستقیم با
عملکرد های اصلی موزه دارند، فضاهای عملیاتی بشمار می روند. خصوصیات فیزیکی
اینگونه فضاها و سرانه زیربنای آنها از یکسو به نوع مسئولیت کارکنان بستگی
دارد از سوی دیگر ناشی از نوع وسایل مورد نیاز و تجهیزات بکار رفته در
آنها می باشد.
با توجه به تنوع مسئولیت های محوله در ساختار عملیاتی موزه ها، کارکنان
موزه را در این سطح می توان به طور مقدماتی در گروه های زیر طبقه بندی
نمود:
- گروه مدیریت شامل: مدیریت موزه و سرپرستان بخش های مختلف.
- گروه متخصصین فنی و پژوهشی موزه که در آزمایشگاه در ارتباط با کارگاه های
فنی و هنری و سایر امور تخصصی ویژه که در موزه ها اشتغال دارند.
- کارکنان اداری شامل: دستیاران فنی و اداری شاغل در بخش های مختلف موزه.
- کارکنان دفتری.
کارکنان فوق الذکر برحسب طبیعت فعالیت های عملیاتی موزه گروه بندی شده اند و
طبیعی است که گروه بندی رسمی آنها بر اساس خصوصیات دقیق پرسنلی آنها و
قوانین امور استخدامی امکانپذیر می باشد. از گروه بندی فوق در اینجا برای
تدوین اصول عمومی حاکم بر ساختار فیزیکی موزه ها و برنامه ریزی فضایی آن
استفاده می شوند.
با توجه به انواع مسئولیت های کارکنان موزه و امکانات و تجهیزات مورد نیاز
آنها، فضاهای عملیاتی خود به دو دسته تقسیم می شوند: فضاهای اداری، فضاهای
فنی و کارگاهی.
فضاهای اداری : مبلمان فضاهای اداری استاندارد شامل میزها و قفسه ها، تحت
تاثیر نوع مشاغل کارکنان آن است (رجوع شود به ضوابط فضاهای اداری) اینگونه
مبلمان ها می باید از انعطاف پذیری کامل برخوردار باشد و قابلیتپذیرش
تغییرات آتی را داشته باشد. پیش بینی فضای لازم برای سایر وسایل و تجهیزات
ویژه مانند: ماشین های الکترونیکی، دستگاه کپی و غیره ضروری است.
سرانه فضاهای اداری برحسب نوع مشاغل و تجهیزات مورد نیاز آنها بشرح زیر می
باشند: این ارقام برحسب استاندارهای متوسط بین المللی ( 1) و براساس فضاهای
مدیریت و فضاهای کار اداری است در صورت گروه بندی دقیق مشاغل اداری در
موزه ها، استاندارهای سرانه زیربنا ضوابط ساختمان های اداری ملاک عمل است.
الف – فضای کار مدیران و سرپرستان (مدیریت موزه، سرپرست بخش فنی و پژهشی،
روابط عمومی و امور اداری و15 مترمربع است. در صورت نیاز این فضاها به –
مالی): فضای اداری مورد نیاز این قبیل کارکنان معادل 30-15 مترمربع نیز
ضروری است. در صورت نیاز این فضاها به جلسات و گردهمایی، فضای معادل 30 –
15 مترمربع نیز ضروری است.
ب - فضای کار کارشناسان ارشد: برای اینگونه کارکنان نیاز به فضایی به میزان 10 تا 12 مترمربع ضروری است.
لازم است تا فضای اضافی برای استفاده از تجهیزاتی مانند کامپیوتر به میزان 2
مترمربع و دستگاه فتوکپی به میزان 3 مترمربع نیز پیش بینی شود.
7 تا 9 مترمربع (فضای انفرادی حداقل 9 مترمربع)
/ ج - فضای کار سایر کارمندان و کارکنان: برای هر نفر 5 ضروری است. پیش
بینی فضای اضافی برای موارد زیر ضروری است: کامپیوتر 2 مترمربع، بایگانی 6
تا 8 مترمربع برای هر هزار پرونده.
د - اتاق تکثیر: در صورت نیاز به فضای مستقل برای تکثیر، به ازای هر دستگاه
تکثیر 3 مترمربع و حداقل 9 مترمربع (برای 3 دستگاه تکثیر) لازم است. در
صورت انجام مقابله و تطبیق متون در فضای تکثیر 3 مترمربع و برای انجام
صحافی نیز 2 مترمربع باید اضافه شود.
ه - انبار لوازم مصرفی و تدارکات عمومی(هفتگی): در موزه های بزرگ، فضایی
مستقل برای این منظور لازم است (که مساحت آن به ازاء هر 10 نفر 4 مترمربع
پیش بینی می شود. (جدول شماره 1
فضاهای فنی و کارگاهی: اینگونه فضاها غالباً جهت حفاظت اشیاء و مجموعه های
موزه و چگونگی نمایش آنها مورد نیاز است. حفاظت اشیاء و مجموعه های موزه
بطور کلی با توجه به ارزیابی شرایط فیزیکی، آزمایش مواد در آزمایشگاه،
بازسازی اشیاء و سایر امور حساس مربوط به مجموعه ها صورت می گیرد. از اینرو
فعالیت های کارگاهی در این مرحله نیازمند فضاهای زیر است:
- آزمایشگاه: فضای لازم برای آزمایشگاه به میزان 9تا 11 مترمربع برای هر نفر (حداقل 12 متر انفرادی) است.
فضای اضافی مورد نیاز جهت قفسه ها و سایر تجهیزات به میران 3 تا 4 مترمربع است.
و.....
