پاورپوینت مرمت خانه صدرالفضلا اردکان
فهرست مطالب
شناخت شهر
پیشینه تاریخی
موقعیت بنا
شناخت محله
موقعیت محله
عناصر شاخص
شناخت خانه
تاریخچه خانه
معرفی با نقشه
نامگذاری وضع موجود فضاها
معرفی تصویری فضاها
معرفی عملکردی فضاها
تزئینات بنا
تیپ بندی درها
داخل و تصرفات مشهود در بنا
دوره بندی بنا (مقایسه نمونه موردی)
عناصر سازه ای بنا (دیوار های باربر و غیر باربر)
نوع پوشش در بنا (با رسم دیتیل)
نحوه بام سازی
شهر اردکان که در مرکز استان یزد قرار دارد، با دارا بودن بیش از ده‌ها اثر
تاریخی، از شهرتی جهانی برخوردار است. این شهر که آثاری از قرن ۵ و ۶ هجری
قمری تا دوره قاجار را در خود جای داده است، یکی از بزرگترین شهرستان‌های
استان یزد به شمار می‌رود. بیشتر این آثار تاریخی که من جمله آنها می‌توان
به بناهایی چون چندین و چند کاروانسرا، حسینیه، مسجد، دربند، بادگیر و
منازل شخصی اشاره کرد، در فهرست آثار ملی قرار دارند.
محله یا دربند صدرالفضلا:
محله صدرالفضلا اردکان
خانه صدرالفضلا در محله چرخاب شهرستان اردکان و در دربندی به همین نام،
دربند صدرالفضلا، واقع شده است. در گذشته‌های دور و در زمان حیات نظام
فئودالی یا همان ارباب و رعیتی، اربابان و اشراف زادگان که بخشی از یک شهر
را تحت کنترل خود داشتند، چندین و چند خانه و حتی محله را به خود اختصاص
می‌دادند. این محلات نیز به واسه دری مجزا از سایر بخش‌های شهر مجزا می‌شد و
حکم ملکی شخصی را دارا بود که به آن یک دربند می‌گفتند.
دربند صدرالفضلا نیز من جمله این محله‌هایی است که با دربی به همین نام از
باقی محله‌های اردکان جدا می‌شد. این دربند که در اختیار حاج آقا مهدی
افضلی بوده است، خانه‌ای ارزشمند را در دل خود نهان دارد که امروزه آن را
با عنوان خانه صدرالفضلا می‌شناسیم. خانه‌ای که به سبب معماری خاص خود و
کارهایی که طی ساخت آن انجام شده است، بلاشک یکی از ارزشمندترین خانه‌های
استان یزد به شمار می‌رود.
شایان ذکر است که معماری فوق‌العاده و غیرقابل چشم پوشی این خانه، تنها در
خود آن خلاصه نمی‌شود و شامل خانه‌های دیگری نیز هست که در این دربند واقع
شده‌اند. بنابرین به هنگام پرسه زدن در این دربند، با بناها و یا فضاهای
مجزایی نظیر بینه (حمام‌های خصوصی قدیمی)، مسجد، آب انبار و موارد بسیاری
از این دست مواجه می‌شوید که خود دارای معماری و زیبایی خارق‌العاده‌ای
هستند و چیزی از خود خانه صدرالفضلا کم ندارند.
خانه صدرالفضلا:
نمای بیرونی خانه صدرالفضلا اردکان
خانه صدرالفضلا به دستور حاج آقا مهدی افضلی که یکی از بزرگان شهر به شمار
می‌رفت و توسط معمار معروف اردکان، میرزا بنای یزدی، ساخته شده است. این
بنا که از سال ۱۳۸۳ خورشیدی به سبب ثبت در فهرست آثار ملی ایران، در اختیار
سازمان میراث فرهنگی است، شناسنامه دقیقی ندارد. از این رو تاریخ ساخت آن
همچنان پس از گذشت سال‌ها در هاله‌ای از ابهام است. ولی در کل می‌توان آن
را به اواسط دوران قاجار نسبت داد.
خانه صدرالفضلا از چنان طراحی خاصی برخوردار است که آن را از سایر بناهای
هم عصرش متمایز می‌کند؛ چراکه در این بنا شاهد وجود فضاهای کاملی نظیر،
مطبخ، پایاب، اتاق خواب، تابستان نشین، ورودی، سه دری زمستان نشین، اتاق
پستو، انبار موادغذایی و بینه هستیم که در خانه هر اعیانی نیز وجود نداشته
است. این امر که تبحر و دکاوت معمار آن را نشان می‌دهد، به نوعی با سایر
تزییناتی چون مقرنس و کنده کاری در ستون‌ها همراه شده است که جلوه دو
جندانی به آن می‌بخشد.
دیوارهای قطور و سقف مسطح خانه صدرالفضلا تا به امروز، بار این خانه
گرانقدر تاریخی را به دوش کشیده‌اند، در زمان پهلوی دوم، تا حدودی مرمت
شده‌اند و کاربری دیگری را نیز به عهده نداشته‌اند. ولی با این وجود شاهد
آن هستیم که به سبب بیتوجهیهای صورت گرفته نسبت به کلیه اماکنی از این
دست توسط سازمان میراث فرهنگی در سال‌های پس از انقلاب شکوهمند اسلامی،
خانه صدرالفضلا فاصله چندانی تا تخریب و نابودی کامل ندارد!و.....
