بررسی معماری و بناهای تمدن بین النهرین ، پاورپوینت بین النهرین

بررسی معماری و بناهای تمدن بین النهرین ، پاورپوینت بین النهرین
تاریخ ایجاد 16/06/2018 12:00:00 ق.ظ    تعدادبرگ: 70 اسلاید   قیمت: 8000 تومان	تعدادمشاهده  2
بررسی معماری و بناهای تمدن بین النهرین ، پاورپوینت بین النهرین    بخشی از مطلب نخستین ویژه ساختار اجتماعی بین النهرین ، بدون در نظر آوردن شاه و برده ها ، که تعداشان هرگز در بین النهرین بسیار نبود ،  عدم وجود طبقه بیدی اجتماعی بر پایه ثروت است ، نیز طبقه ای به نام جمگوجیان و سپاهیان وجود نداشت . افزون بر آن ، کاهنان و علماء هیچ گونه موقعیت اجتماعی ویژه ای نداشتند . مگر در موارد استثنایی که در آن کاهنی خاص و در معبدی مخصوص به پست مهمی دست  می یافت .    موقعیت برده ها  در اینجا باید میان برده های متعلق به اشخاص و آنانی که در تملک سازمانهای بزرگ کاخ و معابد بودند فرق قائل شد .  بردگان در تملک افراد و اشخاص ، یا خانه زاد بودند یا خریداری می شدند . و یا به ندرت سهمی از غنایم جنگی بودند که معمولا پس از پیروزی در جنگ به سپاهان تعلق می گرفت . بردگان بیگانه . به ویژه دختران را به دلیل مهارتهای و کاراییهای زانه به بین النهرین می آوردند برده های خانه زاد ،‌دست کم در دوره بابل  قدیم نسبت به دیگر برده ها وضع بهتری داشتند . هیچ قانون و مقراراتی در مورد رفتار ناشایست علیه برده ها و دفاع از حقوق آنها وجود نداشت ،‌ و در هیچ متنی  اشاره ای به چنین مسئله ای نشده است . تا آنجا که مدارک نشان می دهد . تعداد برده های فراری اندک بوده و کمتر مشاهده شده است . پذیرش برده های آزاد شده به فرزندی رسم بود و این واقعیت که آنها در دوران پیری از والد خوانده های خود به خوبی مواظب کرده و پس از مرگی آنان را طی مراسم شایسته ای به خاک می سپردند ،  از رابطه خوب میان ارباب و برده بر اساس اعتما متقابل و انجام تعهدات از جانب طرفین حکایت دارد .  بردگان ـ مگر در مورد برده های فراری ـ در روزگاران کهنتر آنان آرایش ویژه ای داشته است تا بدان وسله از دیگر متمایز باشند . در مناطق خاصی بردگان ، بیرون از خانه ارباب مجبور به استفاده از حلقه های نشان بردگی بودند . برده هایی که در محل به دنیا می آمدند نسبت به بردگان دیگر مزایای قانونی بیشتری داشتند در دوران بابل  جدید بر پشت دست بسیاری از برده ها نام مالک را داغ می زدند و پذیرش برده به فرزندی به ندرت اتفاق می افتاد . این بر اساس متون دواران بابل  جدید می دانیم که بردگان اغلب اجازه می یافتند برای معاش شخصی خویش کار و پیشه ای برگز ینند . اما به شرطی که ماهانه مباغی به صورت نقره به اربابان خویش بپردازند . اربابان غالبا بردگان خود را وادار به فراگیری صنایع پر در آمد می کردند تا از آن طریق ارزش آنها را به هنگام فروش بالا برده ،‌ نیز بر ثروت خویش بیفزایند .  روابط خانوادگی  وضعیت و موقعیت شهروندان آزاد بین النهرینی به خوبی شناخته شده است . بر مبنای تعدد بی شمار مدارک حقوقی که از زمان سومریها تا دوران سلوکیها بر جای مانده است ،‌ افراد را با نسبتهای خانوادگی مانند پدر و پسر ،‌برادر و شوهر می شناسیم . اگر چه بیشتر جنبه های حقوقی در مورد این نسبتهای خانوادگی به دفعات مطالعه شده است ، اما هنوز مسائل بسیاری در مورد خانواده و روابط خانوادگی حل ناشده باقی مانده است . به طور کلی می توان گفت که در دوران اکد واحدهای خانوادگی به نسبت کوچک و محدود بوده است . حال آنکه در دورانهای کهنتر و نیز در مناطق حاشیه ای در جنوب سرزمین بابل  در اواسط هزاره اول ق.م واحدهای بزرگتر خاندانی و حتی سازمانهای قبیله ای وجود داشته است . در دوران بابل  جدید آگاهی از ابعاد خانواده از آنجا معلوم می شود که نام اجداد خانواده را برای فرزندان بر می گزیدند .  بزرگ خانواده تنها یک زن داشت ،  و تنها در دوران بابل  قدیم است که گاهی از زن دوم نام برده می شود ،‌اما زن دوم نسبت به همسر اول مرتبه پایینتری داشته است .  مطالعه مدارک موجود مربوط به ازدواج و طلاق نشان می دهد که تنها در دوران بابل  جدید تاکید زیادی بر بکارت عروس می شده است و این گوشه ای از دگرگونیهایی را در روابط میان زن و مرد از دوران بابل  قدیم به بابل  جدید نسان می دهد . زیرا در دوران بابل  قدیم و حتی قبل از آن زن مرتبه اجتماعی بالاتری داشت و متوانست در دادگاهها و هنگام بستن قراردادها به عنوان شاهد حضور یابد و نیز حرفه کاتبی پیشه کند . در جنوب پسر بزرگ خانواده نسبت به بقیه فرزندان بیشترین سهم را از املاک پدری به دست می آورد ،‌و در دوران بابل  قدیم ترتیب فراهم کردن جهیزیه برای دختران و مخارج ازدواج برادران کوچکتر پس از مرگ پدر بر عهده او بود . فرزندان ذکور معمولا زمینهای زراعتی و باغها را به صورت یکپارچه مشترکا به ارث می بردند و به این ترتیب از تقسیم زمین به قطعات کوچکتر و کوچکتر جلوگیری می کردند. در دورانهای اولیه تاریخی فرزاندان ذکور اغلب پس از ازدواج کماکان در خانه پدری با والدین خود زندگی می کردند. در حالیکه یک خانواده بین النهرینی تنها از طریق پذیرش فرزند خاونده می توانست توسعه یابد .‌در متون به دست آمده از سرزمینهای اطراف بین النهرین مانند شوش و اوگاریت ،‌ سخن از ورود افراد بیگانه به عنوان برادران در ساختار خانواده به میان می آید ،‌که به احتمال ابعاد اجتاماعی و اقتصادی متفاوتی داشته است .    ساکنان درون شهرها و بیرون شهرها  حال نگاهی می اندازم به رابطه میان شهروندان که اکثریت جمعیت بین النهرین را تشکیل می دادند ،  و آنانی که یا در بیرون از منطقه شهرها در محوطه های اردوگاهی یا کلبه های اقامت کمابیش دائمی داشتند ،‌ و یا به علت گله داری ،‌یا به هر دلیل دیگر پیوسته از شهری به شهر دیگر در حرکت بودند . این تضاد میان مردمی که در شهرها می زیستند و آنهایی که فضاهای باز را ترجیح می دادند باعث بر هم خوردن و درهم ریختن بافت اجتماعی بین النهرین می شد و برخوردهای دائمی زیادی را به وجود می آورد . این روند تاثیر سرنوشت سازی را بر رشد سیاسی در بین النهرین داشت ،‌ و کشمکش میان شهر و ساکنان پیرامون آن همیشه در تاریخ منطقه اثر می گذاشت . اما باید به خاطر سپرد که این مشکل منحصر به بینالنهرین نبود بلکه در سراسر خاور میانه وضعیت مشابهی وجود داشت ،‌ و با اینکه همواره کوششهای فراوانی در یافتن راه حلی برای آن به عمل آوردند ،‌اما هرگز به نتیجه دلخواه نرسیدند .  به سختی می توان گفت که این دو قشر جامعه بین النهرینی واقعا جدا و دور از یکدیگر زندگی می کرده اند ،‌زیرا میان آنها مبادله و معاوضه افراد ،‌کالا ،‌ و افکار پیوسته در جریان بود . میان این دو گروه همیشه نوسانهای مهمی وجود داشت که گروههای کوچک و بزرگی از جمعیت شهرها و خوش نشینها را شامل می شد . مشکلات سیاسی یا مالی خاص موجب می شد که همواره افرادی همچون خطا کاران ، مقروضین ، گروههای نیرومند شکست خورده در مبارزه قدرت ، ‌گردنکشان در سازمانهای بزرگ و امثال آنها را از شهرها بیرون کنند .این گونه افراد پس از خروج از شهر در روستاهایی سکونت می گزیدند که تعداد یا تمامی جمعیت آنها به دلایلی مانند بی قوت شدن خاک زمینهای زراعتی ،‌از میان رفتن وسایل و ابزار کشاورزی یا برای سرپیچی از پرداخت مالیات و اجره بها به زندگی نیمه ایلاتی خو کرده بودند . بنابراین ، میزان بالا و پایین رفتن جمعیت شهرها و آبادیهای پیرامون آن گهگاه  می توانست مشکلات بعضاً خطرناکی را به بار آورد. حتی اگر غیر شهروندان و ساکنان فضاهای باز از رهبری شایسته و فعال در مسائل سیاسی و نظامی برخوردار بودند ،‌می توانستند شهرها را منکوب کرده فرمانروایی بر آنها را به دست گیرند و بالاتر از ان برتمامی سرزمین بین النهرین حکومت کنند .    موقعیت پادشاه در جامعه بین النهرین  به منظور آماده شدن برای بحث در این مورد که آیا کاخ به عنون نهاد اقتصاد جامعه بوده است یا نه ،‌ نخست باید موقعیت و عملکرد شاه را در بین النهرین روشن سازیم . از دیدگاه تمدن بین النهرین تنها یک نهاد وجود داشت و آن نهاد پادشاهی بود . به عنوان یک ویژگی اساسی در زندگی نیمه متمدنانه ،‌پادشاهی خاستگاه الهی داشت . الوهیت پادشاه خود را در بابل و آشود به گونه ای متفاوت آشکار می سازد .  عناوین و القاب گوناگونی به شاه نسبت داده می شد که شاید اصطلاح پیش از سومری ملمو ،‌به معنی چیزی شبیه روشنایی خوف انگیز متداولتر از همه بوده باشد .  رابطه ویژه ای که بنابر تبلیغات شاهی ،‌ میان پادشاه و خدای او وجود داشت، موفقیتهای فرمانروا را در جنگها ،‌ و سعادت خوشبختی کشور را در زمان صلح فراهم می آورد .  اما در آشور اساسی ترین حقیقت در مورد پادشاه این است که وی کاهن بزرگ معبد آشور ،‌ خدای آشور ،‌ بود او در این مقام مراسم قربانی را به اجراً می گذاشت و در موقعیتی قرار داشت که می توانست نظرات خویش را در برنامه معبد و مراسم پرستش و عبادت تحمیل کند . پادشاه بابل تنها سالی یک بار اجازه ورود به شبستان معبد مردوک را داشت و آن هم تنها پس از جدا کردن نشانهای پادشاهی از خد امکانپذیر بود . اما تا آنجایی که ما اطلاع داریم ،‌پادشاه آشور سالی یک بار تاجگذاری خود را تکرار می کرد و این مراسم با فریاد آشور پادشاه است همره می شد . پادشاهان آشوری با بی میلی و اکراه و ظاهرا برای دلایل شخصیتی و کسب شهرت و اعتبار عنوان شرو را می پذیرفتند ،‌که به احتمال اصطلاحی بیگانه در زبان اکدی بود  عملکرد شاه به عنوان لیمو یکی از مراسم آشوری بو.د که در آن شاه نام خود را با نام و الامقامترین صاحب منصبان پادشاهی در یک سطح قرار می داد  در بابل پادشاه نام خویش را در نخستین سال تاجگذاری به آن سال می داد ، و هر یک از سالهای بعدی در سلسله مراتبی سنتی به یکی از صاحب منصبان داده  می شد . پس از آخرین صاحب منصب شاه بار دیگر می توانست برای آن سال سالنام باشد .  در واقع به شکل نظری گزینش سالنام یا فرمانروای هر سال از طریق قرعه تعیین می شد . چنان قرعه ای که از طریق آن ،‌ سالنام سال 833 ق م برگزیده شد .‌به دست ما رسیده است . در این متن چنین آمده است ای آشور ، خدای بزرگ ادد، خدای بزرگ این قرعه یخلی رئیس مباشران شلمانزر ،‌پادشاه آشور ،‌شهر کیپسونی ،‌سرزمینهای 000 ،  رئیس بندر است . محصول آشور را رونق ده و در سالنامی که با قرعه به نام او افتاده است فراوانی عطا فرما شاید بتوان فرض اکرد که در آغاز نام کسی که از طریق قرعه برای این منظور بیرون می آمد برگزیده خدا به شمار می رفت تا کاهن او باشد و برخی از وظایف مربوط به کاهنان را در رابطه با آغاز سال جدید به انجام رساند . بعدها ،‌گزینش صاحب منصبان به عنوان سالنام نه از راه قرعه ، بلکه از طریق سلسله مراتب موقعیت و مقام آنها صورت می گرفت ، در واقع ،‌به نظر می رسد که پادشاهان دوران امپراتوری آشور این سنت محل ی را نادیده انگاشته و حتی در گزینش صاحب منصب سالنام سلسله مراتب را هم مراعت نمی کرده اند .  به عنوان کاهن ،‌پادشاه آشور فعالانه در شماری از مراسم نیایش سالانه شرکت می کرد ،‌وجود شاه با دقت تمام از بیماری ،‌و به ویژه اثر سحر و جادو و هجوم شیاطین محافظت می شد . زیرا سلامت وی برای کشور امری اساسی به شمار می رفت . به این دلیل ،‌همان گو.نه که ما از نامه های به دست آمده از بایگانیها آگاه شده ایم ،‌پادشاهان آشوری را همیشه پیشگویان و دعانویسان و پزشکان همون نگینی در میان می گرفتند . آنها تمام نشانه های نحو ست بار در اطراف شاه را با دقت زیر نظر گرفته و درباره آن چره اندیشی می کردند . مراسم پیچیده ای برای دفع نشانه های شر از وجود شاه و جود داشت .‌ و دست کم در نمونهای که در دست داریم می دانیم هنگامی که در آشور برای پادشاه پیشگویی خطر مرگ  می شد.‌ شخص دیگری را برای مدت یکصد روز شر پوخی می نامیدند و پس از گذشت این مدت او را می کشتند .‌ و چنانکه شاید و باید او را به خاک می سپردند تا بدین ترتیب نحوستی که می باید روی دهد به حقیقت بپیوندد و با مرگ شاه تقلبی ، شاه واقعی از گزند حوادث محفوظ بماند . دسترسی به شاه .‌حتی به ولیعهد و جانشین وی ،‌ با دقت زیر نظر گرفته می شد. در هر کاخ آشوری اتاق جنبی چسبیده به تالار تخت برای انجام مراسم وضو و تطهیر پادشاه در نظر گرفته  می شد .  در مراسم تاجگذاری آشوریها ،‌ همه صاحب منصبان دربار بنا به سنت نماد تمام مقامهای خویش را در برابر شاه بر زمین می نهادند . و به عبارت دیگر از مهام خود استعفا می کردند تا پادشاه جدید بار دیگر آنها را برگزیند .  در بابل شرایط و سنن کاملا متفاوت بود سندی در دست است که در آن فهرست تمامی کارکنان درباره نبوکدنصر دوم آمده است . شاه را همیشه صاحب منصبان دربار و دیگر مقامات سرزمینهای پادشاهی و پادشاهان و فرمانروایان شکست خورده ساکن در دربار بابلی در میان می گرفتند .‌حال آنکه صاحب منصبان آشوری ظاهرا مجریان اوامر شاه بودند . پس از دوره بابل میانی ،‌ پادشاهان بابلی و آشوری اغلب برای خود وزیر اختیار می کردند که نام آنها در فهرست شاهان نیز آمده است . انتخاب وزر در آشور در دورانهای اخیر باب شد . در این سرزمین ولیعهد معمولاً نقش ریاست دبیرخانه اپراتوری را بر عهده داشت و از کاخ مدیریت فرمانراوایی می کرد . مسئله جانشینی در هر دو سرزمین اهمیت زیادی داشت منابع تاریخی بابلی از غاصبینی که پادشاهی را تصاحب کرده اند به ندرت یاد می کنند .  در آشور تاکید زیادی بر مشرعیت فرمانروا بوده و اغلب در کتیبه های شاهی شجره نامه طویلی از اجداد پادشاه دیده می شودکه در آن پادشاها ن به نیاکان خویش مباهات می ورزند . با در نظر گرفتن چنین نمایش و جلوه ای ،‌بسیار عجیب خواهد بود اگر بشنویم که برخی از پادشاهان آشوری آشکارا از ذکر نامنیاکان خود اجتناب می ورزیدند ،‌ و چنانکه گویی از تخمه شاهان نبوده اند ،‌حال آنکه منابع دیگر این نظریه را به هیچ وجه تایید نمی کند . این حرکت ضد سنت نشان می دهد که در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول ق م در آشور دو نوع پادشاه آرمانی وجود داشته است ،  انهایی که نیروی خویش را از حمایت خدایان دریافت می داشتند که حامی نیاکان شاهی آنها نیز بوده اند ، و خود را باگذشته آشور ارتباط می دادند. و آنهایی که موفقیت در به دست آوردن پادشاهی خویش را در تایید آشور ،‌ خدای بزرگ آشور ،‌ می دیدند که آنها را به عنوانمردان برگزیده خود برای انجام وظایف شاهی ارتقاء بخشیده است . چهره های جالبتر فرمانروایان آشوری جز و گروه دوم ،‌ یعنی مردان خود ساخته بودند . سارگون اکدی که از نیزارها برخاست و مهمترین مشهورترین فرمانروا در تاریخ بین النهرین شد ، توسط مردم اکد به چهره ای باگذشته اساطیری مبدل شد،‌ به همان ترتیب ایدریمی پادشاه خود ساخته اَلَلَخ و نیز اورسا پادشاه خود ساخته اورارتویی خود را با غرور قهرمان می نامند . در انجام وظایف و مسؤولیتهای اجتماعی ، پادشاه بین النهرینی وظیفه داشت با ایجاد مراجع قانونی حمایت حقوقی و قانونی جامعه و افراد تحت فرمانروایی خویش را تضمین کند .وظیفه پادشاه به طور سنتی قانونگذاری ، تعیین نرخها ،‌ و بی اعتبار کردن قوانین زیانبار به حال مردم بود . گاهی اتفاق می افتاد که شاه به خاطر حمایت از طبقات خاصی از اجتماع مقررات تازه ای را پیشنهاد کرده و یا قضات را در تصمیم گیریها یشان در مواردی خاص راهنمایی کند . اما ، با پایان یافتن دوران بابل قدیم پادشاه قانونگذار ناپدید ی شود .‌و به موازات آن در تصمیم گیریهای پادشاه در مورد بالا بردن رفاه عمومی اجتماعی از طریق بخشودگی بدهکاریهای خاص و سر و سامان بخشیدن به وضع نرخ بهره ،‌مزدها ،‌قیمت خدمات اصلی ،‌ و ارزش کالا و قفه ای ایجاد می شود . به نظر می رسد که در این دوره بخش معینی از این مقررات هنوز در اختیار معابد قرار داشته است .  تماس با کشورهای بیگانه در زمان صلح از وظایف دربار بود . روابط بازرگانی و سیاسی به دست شخص شاه انجام می گرفت ، و او در اجرای این هدف صاحب منصبانی را مامور می کرد .  درباره رابطه میان شاه و مردم زیر فرمان او می توان گفت که در بین النهرین اطاعت کامل از مقامات اساسی ترین ویژگی یک فرد متمدن به شمار می رفت .  متون پیشگویی یک بار دیگر در پیشگوییهای مربوط به برخوردهای میان شاه و رعیا تصویر تیره ای را آشکار می سازد و نشان می دهد که دربار با اسرا و زندانیان رفتاری بسیار سخت و غیر عادلانه داشته است .  پادشاهان بین النهرین چیزی جز مستبدان شرق نبودند . پادشاهان آشوری مواظب بودند تا صاحب منصبان عالیرتبه خود را از خویش نرنجانند . زیرا آنها اگر چه وفاداری خود را نسبت به پادشاه و سلسله و خاندان او بار ها از طریق سوگند به تایید رسانده ،‌ و برای اطمینان بخشیدن به جانشینی ولیعهد موافقتهایی را با آنان به عمل آورده بودند ،‌اما آماده بودند تا هر گاه که سیاست پادشاه مورد پذیرش آنها واقع نشد علیه او شورش کنند . در سراسر فتنه ها و دسیسه های درباری که از آنها در مکاتبات دربار دوران سارگونی ذکری به میان آمده ،‌هیچ اشاره ای به ترور افراد یا صدور حکم قتل کسی نشده است . قشرهای مهم جمعیت از طریق موقعیتی که داشتند به عنوان شهروندان شهرهای قدیمی و صاحب امتیاز در برابر تجاوزات و دست اندازیهای پادشاه در امان بودند ،‌ و می توان تصور کرد که میان فرمانداران و شهروندان شهرهای زیر فرمان آنها در سرتاسر قلمرو امپراتوری ترتیبات مشابهی و جود داشته است . و.... کلمات کلیدی مرتبط: بررسی معماری ,بناهای تمدن بین النهرین ، پاورپوینت بین النهرین ,نخستین ویژه ساختار اجتماعی بین النهرین ،, مقالات مرتبط در این دسته پاورپوینت بررسی معماری روم شرقی بیزانس