همانطور
که اشاره شد ساختمان کبیری که در وسط بافت قدیمی شهر واقع گردیده است از
سه سمت مشرف به کوچه و از یک سمت مشرف به خانه نسبتا قدیمی دیگری می باشد .
ساختمان دو قسمت مرکزی (سالن طبقه همکف و سالن طبقه اول ) بصورت دو طبقه
است و طرفین سالن با مصالح سنگ لاشه و آجر و خشت خام و در داخل با اندود گچ
کاری ، گچ بری و نقاشی و از خارج با اندود کاهگل احداث گردیده است .
قسمت خارجی ساختمان بصورت خیلی ساده با اندود کاهگل پوشانده شده است و مشرف
به محوطه بنا با آجرکاری و گچ کاری خیلی ساده احداث گردیده است . قسمت
داخلی ساختمان در طبقه همکف کلا فاقد هر گونه تزئینات می باشد فقط در قسمت
مرکزی (سالن طبقه همکف ) گچبری های خیلی ساده در سقف دیده می شود و در طبقه
اول واحد های جانبی سالن اصلی طبقه اول که در طبقه احداث گردیده است فاقد
هرگونه تزئینات می باشد حتی در و پنجره های آن بصورت خیلی ساده ساخته شده
ولی قسمت ارزشمند بنا همان سالن طبقه اول می باشد که سقف آن کلا گچ بری و
دیوارهایی با صفحه هایی از نقاشی در اشکال گل و بوته بصورت رنگی تزئین شده و
پنجره بزرگ مشرف به محوطه این سالن در ابعاد ( 7.3طول، 4.6 ارتفاع) با
ظرافت خاصی گره بندی شده است .نوع مالکیت بنا با مشخصات ثبت آن در ردیف
آثار تاریخی :
این بنا در مالکیت آقای کبیری بوده که تا چند سال پیش محل سکونت وی بوده است و در مورد ثبت مکان اقدام جدی صورت نگرفته است .
اقدامات انجام شده در مورد حریم بنا با ذکر مشخصات :
با توجه به اینکه ساختمان کبیری در اختیار مالک وی بوده و از سه جهت مشرف
به کوچه های کم عرض می باشد ( که از نظر شهرسازی بایستی تعریض شوند ) قرار
گرفته فقط از یک سمت مشرف به خانه ی دیگری است که در صورت ثبت بنا شهرداری
محل از تعریض نمودن کوچه های اطراف بایستی خودداری کند .
در قسمت شرق بنا نیز بایستی طبق ضوابط و مقررات خاصی اجازه احداث ساختمان
به همسایگان داده شود و در ضلع شمالی که کوچه 2 متری است در سمت دیگر کوچه
نیز بایستی با شرایط و ضوابطی مجوز ساختمان صادر شود.
فهرست مطالب
مقدمه
شناخت
موقعیت جغرافیایی و زیست بوم منطقه
زیست بوم استان
معماری خانه
معماری دوره قاجار
موقعیت بنا
معرفی بنا
شناخت کالبدی بنا
تحلیل بنا
مصالح به کار رفته در بنا
جزیئات عناصر بنا
تزئینات به کار رفته در بنا
سیستم دفع فاضلاب بنا
شیوه‌های مقابله با دفع رطوبت در بنا
آسیب شناسی
آسیب ناشی از رطوبت
آسیب های سازه ای
نتیجه گیری
منابع و ماخذ
ساختمان کبیری که در وسط قسمت قدیمی شهرواقع شده از سه سمت مشرف به کوچه و
از یک سمت مشرف به خانه نسبتا قدیمی دیگری می باشد .ساختمان در قسمت مرکزی
(سالن طبقه ی همکف و سالن طبقه ی اول ) به صورت دو طبقه ، ولی طرفین با
مصالح سنک لاشه و آجر و خشت خام و در داخل با اندود گچ کاری ، گچ بری و
نقاشی و از بیرون با اندود کاهگل احداث گردیده است .
قسمت خارجی سلختمان به صورت خیلی ساده با اندود کاهگل پوشانیده شده و
نمای مشرف به محوطه ی بنا با آجرکاری و گچ کاری خیلی ساده احداث گردیده است
. به هر صورت تنها قسمت ارزشمند این بنا سالن طبقه ی اول می باشد و بقیه ی
قسمت ها فاقد هر گونه ارزش معماری ، هنری می باشد .
با توجه به فرم معماری می توان اظهار داشت ، که احداث این بنا متعلق به
دوره قاجار می باشد و در وسط نقاشی های رسم شده در سالن طبقه اول تاریخ
1282 ضبط شده است ، که بعضی کارشناسان میراث را ، عقیده بر آن است ، که این
تاریخ هجری شمسی است ، و با احتساب تاریخ فوق نقاشی بنا ، در دوره
مظفرالدین شاه بوده است ، ولی با توجه به اینکه تاریخ هجری شمسی از سال
1304 شمسی متداول گردیده ، بعید به نظر میرسد ، که تاریخ فوق ، شمسی باشد ،
پس قمری بودنش درست تر به نظر می آید ، عده ای نیز بر این عقیده اند ، که
نقاش این بنا کسی است ، که کاخ باغچه جوق سردار ماکو را نقاشی نموده است ،
که به تحقیق بیشتر نیاز است ، و در افواه عامه وجود دارد ، که نقاش خانه
مزبور پدر آقا عکاس (مصوّرزاده) مرحوم بوده است. در مورد قدمت این بنا ،
آقای کبیری مالک قبلی ، اظهار می دارند ، که در زمان زندیه احداث گردیده
است و از اینکه بعضی از ساختمانهای موجود در خوی مانند : ساختمان مقبره
قدمتش به دوره صفوی میرسد ، به سبب مشابهتی که در این دو بنا وجود دارد ،
می توان اظهار کرد ، که این بنا نیز متعلق به دوره صفوی بوده است
